Sterrenkundigen hebben met de LOFAR radiotelescoop in West-Europa én dankzij de hulp van vele enthousiaste vrijwilligers (‘citizen scientists’) de verst verwijderde en meest energierijke Odd Radio Circle (ORC) ontdekt, een enorme radiostructuur met een dubbele ring op een afstand van tien miljard lichtjaar. De ontdekking maakt duidelijk dat het helemaal niet zeker is dat ORC’s ontstaan door botsingen van superzware zwarte gaten, zoals lang werd gedacht, maar dat ze eerder veroorzaakt worden door galactische superwinden.
Deze merkwaardige ringen zijn een relatief nieuw astronomisch fenomeen, dat pas zes jaar geleden voor het eerst werd ontdekt. Er zijn slechts een handvol bevestigde voorbeelden bekend, waarvan de meeste 10 tot 20 keer zo groot zijn als ons Melkwegstelsel. ORC’s zijn enorme, zwakke, ringvormige structuren van radiostraling rond sterrenstelsels. Ze zijn alleen zichtbaar in de radioband van het elektromagnetische spectrum en bestaan uit relativistisch, gemagnetiseerd plasma. Eerder onderzoek suggereerde dat ze mogelijk worden veroorzaakt door schokgolven van samensmeltende superzware zwarte gaten of sterrenstelsels.
